Wat is een SWOT analyse?

Zoek je een tool voor strategische planning? Dan biedt de SWOT analyse uitkomst. Hiermee breng je namelijk de sterke en zwakke punten van een organisatie in kaart. En daarnaast de kansen en bedreigingen die zich voordoen in de omgeving waarin de organisatie opereert. Je komt tot deze inzichten door middel van interne bedrijfsanalyse en externe omgevingsanalyse. De uitkomsten van de SWOT analyse verwerk je in een confrontatiematrix die helpt bij de prioritering van de strategische pijlers, zoals de formulering of herijking van de missie en visie, organisatiedoelstellingen, en de bedrijfsstrategie.

De afkorting SWOT staat voor:

• Strengths (sterke punten): hierbij bekijken we de interne factoren die de organisatie een concurrentievoordeel (kunnen) geven. Zoals merkreputatie, kennis en ervaring of unieke producten of diensten.
• Weaknesses (zwakke punten): dit gaat over de interne factoren die de organisatie kwetsbaar maken, zoals een gebrek aan middelen of expertise, inefficiënte processen of verouderde technologie.

Samen vormen de Strenghts & Weaknesses dus de interne sterkte en zwakte analyse.

• Opportunities (kansen): hierbij onderzoeken we de externe factoren die kunnen bijdragen aan het succes van de organisatie. Denk bijvoorbeeld aan veranderende markttrends, nieuwe technologieën of demografische verschuivingen.
• Threats (bedreigingen): en hier bekijken we de externe factoren die een risico vormen voor de organisatie. Bijvoorbeeld toenemende concurrentie, veranderende regelgeving of economische instabiliteit.

Door deze factoren te analyseren, kan een organisatie zijn sterke punten benutten, zwakke punten verbeteren, kansen benutten en bedreigingen aanpakken. Zodat het duurzaam klantwaarde toevoegt, strategische doelen te bereiken en concurrentievoordeel behoudt.

Waarom een SWOT analyse?

Zoals ik hier boven al aangaf brengt het sterke en zwakke punten van de organisatie evenals kansen bedreigingen buiten de organisatie in kaart. Dit helder inzichtelijk maken geeft slagkracht voor directie- en managementteams. Slagkracht die we te vaak over het hoofd zien, omdat het zo eenvoudige matrix is. Want de analyse helpt jullie in te zien waar jullie staan en waar jullie zouden kunnen staan (bijvoorbeeld ten opzichte van de organisatie-identiteit). Want het maakt namelijk heel duidelijk hoe jullie organisatie zich verhoudt in de interne en externe context. Op basis van mijn eigen ervaring vind ik het ook de meest eenvoudige tool voor strategisch of incrementeel plannen.

Dus als je me vraagt waarom een SWOT analyse maken? Omdat het jullie team helpt de zwakke punten en bedreigingen in kaart te brengen, zodat de afweging kan maken of je er iets mee moet. En nog belangrijker doordat het de sterke punten en kansen in kaart brengt, biedt het de mogelijkheid om die nog verder te versterken en een blijvend concurrentievoordeel op te bouwen. Daarnaast biedt het uitstekende input voor een strategische heidag waar directie en managementteam de strategie vormgeven.

Wat is het doel van een SWOT analyse?

Het brengt de interne en externe wereld van een bedrijf samen. Want je maakt een interne analyse en een externe analyse die je vervolgens samenbrengt in het kwadrant

Een SWOT analyse voorbeeld aan de hand van CoolBlue

Laten we er een voorbeeld bij nemen ter illustratie (het SWOT analyse voorbeeld is niet door CoolBlue gemaakt). 

Sterke punten:

• Sterke merkreputatie en klantenbinding.
• Breed productaanbod en sterke aanwezigheid in verschillende markten, segmenten en kanalen.
• Innovatieve marketing- en brandingstrategieën.
• Sterke logistieke infrastructuur en fulfilment.

Zwakke punten:

• Hoge prijsconcurrentie en druk op marges.
• Sterke afhankelijkheid van externe leveranciers.
• Beperkte internationale aanwezigheid en bekendheid.
• Beperkte focus op duurzaamheid en MVO.

Kansen:

• Productaanbod verbreden en nieuwe markten te betreden.
• Stijgende vraag naar e-commerce.
• Supply chain verbeteren en kosten verlagen met bv. AI.
• Kansen voor samenwerking om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen.

Bedreigingen:

• Toenemende concurrentie van (nieuwe) online retailers.
• Veranderende regelgeving en wetgeving.
• Inflatie en afnemende koopkracht bij consumenten.
• Potentiële kwetsbaarheid voor cyberaanvallen en datalekken.

De voordelen van een SWOT analyse

Bouw strategieën op de sterke punten van de organisatie en minimaliseer de zwakke punten en bedreigingen. Zie kansen sneller, zodat deze beter zijn te benutten. Het helpt ook bij het signaleren van bedreigingen én deze af te weren.

Hier zijn vijf redenen waarom het maken van een SWOT analyse een belangrijk instrument is voor organisaties:

1. Het creëert richting en doelgerichtheid. 
2. Het helpt bij het anticiperen op toekomstige trends en uitdagingen. 
3. Het kan helpen bij het signaleren van nieuwe kansen voor innovatie en groei.
4. Ook kan het helpen bij het identificeren van problemen en uitdagingen binnen de organisatie. 
5. Doordat je een eenvoudig model als de SWOT analyse gebruikt, helpt het de samenwerking en communicatie binnen het bedrijf beter op weg. 

Daarnaast biedt een goede SWOT ook inzichten voor de strategische inzet van b2c of b2b marketing.

Hoe maak je een SWOT analyse?

Willen jullie zelf aan de slag? Geweldig! Hier zijn stappen die je kunt volgen:

1. Doel
Bedenk waarom jullie de analyse gaan doen en wat jullie ermee willen bereiken. Wat is het doel? Is het om je bedrijfsstrategie te verbeteren of om de haalbaarheid van een nieuw project te toetsen?

2. Verzamel informatie
Voer interne analyses en externe analyses uit. Neem ook de bedrijfsidentiteit en de bijbehorende gap-analyse mee. 

3. Ga op ontdekkingsreis
Ontdek waar de organisatie goed in is en waar nog ruimte voor verbetering is. Denk aan de merkreputatie, middelen, processen en producten en/of diensten.

4. Kijk om je heen
Kijk naar de omgeving en identificeer kansen en bedreigingen. Denk aan veranderende markttrends, technologische ontwikkelingen of nieuwe concurrenten. Diverse externe analyse modellen kunnen je hier bij helpen.

5. Vul de SWOT-matrix in
Teken hem op een groot vel of whiteboard. Plaats de sterke en zwakke punten van je organisatie bovenin en de kansen en bedreigingen onderin.

6. Analyseren maar!

Tijd om te analyseren. Kijk naar de kruispunten tussen de verschillende factoren en bedenk welke strategieën jullie kunnen gebruiken om de sterke punten (beter) te benutten, de zwakke punten te verbeteren, de kansen te benutten en de bedreigingen aan te pakken.

7. Actie
Maak een actieplan. Het kan hierbij helpen om een confrontatiematrix te maken, om sneller prioriteiten in het plan op te nemen. Vertaal de SWOTanalyse naar concrete acties en doelstellingen.

Vergeet niet om de analyse regelmatig opnieuw te maken (tijden en situaties veranderen regelmatig).