Er zijn genoeg werkvormen voor brainstormen beschikbaar, maar waar moet je eigenlijk opletten als je er een uitkiest? In dit artikel deel ik waar ik oplet als ik brainstorm facilitator een brainstormsessie organiseer. Omdat je een sessie over het algemeen organiseert om een creatief of innovatief idee te bedenken voor een belangrijk organisatieprobleem, raad ik je aan mijn innovatietips te downloaden. Hierin vind je 51 tips onder andere voor de werkvorm van een brainstorm.

Een goede brainstorm levert een organisatie veel op, namelijk creatieve oplossingen voor een uitdaging. Dat vereist wel dat dat bij er bij de organisatie van zo een sessie vooraf goed wordt nagedacht over wat er nodig is om tot goed resultaten te komen.

Denk hierbij aan de probleemstelling, de locatiekeuze of juist een online sessie, de deelnemers, de criteria waar de uitkomst idealiter aan voldoet enzovoorts. Uiteraard sta je bij de voorbereiding ook stil bij de vraag welke werkvormen voor brainstormen geschikt zijn.

Hoe zet je werkvormen voor brainstormen in?

De juiste brainstorm werkvorm kiezen, hoe doe je dat? Sta in elk geval stil staat bij de opgave waar de groep voor staat. Wie er in de groep zitten en wat er nodig is om de beste groepsdynamiek te realiseren. Op die manier kan er worden geprofiteerd van de ontstane groepscohesie. Hierbij is het aan te raden om stil te staan bij de verschillende persoonlijkheidsprofielen in de groep. De een is tenslotte extravert, de ander introvert. Dat kan op basis van persoonlijkheidsprofielen, zoals DISC of Insights, maar doe alsjeblieft meer dan het alleen weten. Houdt er rekening mee met het ontwerp van de sessie en dus keuze van de brainstorm werkvorm. Want uiteindelijk wil je dat er ruimte is voor alle soorten denkstijlen, zodat iedereen een goede bijdrage kan leveren. Met andere woorden wil je werkvormen voor brainstormen gebruiken die ruimte bieden voor de verschillende personen, ga daarbij dus verder dan enkel bewust zijn over verschillende profielen.

Gouden Tip

Als de Gouden Ananas wordt gevraagd een brainstorm te faciliteren, gebruiken we bij het ontwerp van de sessie de denkstijlen van psycholoog Bono. Zo kun je aan elke stijl ruimte geven tijdens de sessie, zonder vooraf testen af te nemen. In de video hieronder vertel ik (Sayna) je daar meer over.

Welke werkvormen voor brainstormen zijn er?

In het artikel Gouden Brainstorm Technieken delen we veel technieken en werkvormen. Daar zit zeker inspiratie voor je eigen sessie als het om een brainstorm werkvorm gaat bij. Zoals hierboven al aangegeven is het naast de werkvormkeuze ook belangrijk stil te staan bij de locatie (of een online brainstorming), ruimte, deelnemers, agenda en uiteraard een helder beeld van de probleemstelling. Ga je zelf een sessie organiseren? Bestel dan de Checklist: Organiseren Brainstormsessie. De checklist maakt het je eenvoudiger de sessie te organiseren. Neem maar eens een kijkje in het inkijkexemplaar.

Wat zijn fijne werkvormen voor brainstormen?

Uit wetenschappelijke onderzoeken waarin onder andere is gekeken naar de kwantiteit en kwaliteit van de ideeën blijkt keer op keer, dat tegen de verwachtingen in, groepssessies mindere resultaten opleveren. In hun boek The Oxford Handboek of Group Creativity and Innovation delen Paulus en Nijstad een aangepast cognitief, sociaal motivatie model. Want aan de ene kant kan het werken in groepen nadelen opleveren. Zoals, het blokkeren, lage motivatie van individuen om actief deel te nemen, of de illusie dat je als individu meer bijdraagt dan een ander groepslid. Aan de andere kant biedt het ook voordelen, namelijk groepsgeheugen om uit te putten, diversiteit aan ideeën, competitie en groepscohesie. Gebruik zet daarom in op een combinatie van individueel en met (sub)groepen brainstorm werkvormen. Mooi meegenomen, want op deze manier houd je in de basis al rekening met mensen op de as van introvert en extravert.

Hieronder een kleine greep uit werkvormen voor brainstormen die prettig werken.

Daaronder vallen, onder andere:

Individueel:

• Braindumping (eerst ieder voor zich dan pas ideeën uitwisselen en verrijken)
• Associatievelden, deze methode uit het boek Werken aan Academische vorming: Ideeën voor actief leren in de onderwijspraktijk, is prima bruikbaar voor het aanzetten van het oplossend vermogen van de groep. Zie de afbeelding voor een voorbeeld. 

Met de groep:

• Alternatief gebruik; bedenk alternatieve toepassingen voor een product of dienst. Dit kan bijvoorbeeld geschikt zijn voor marketing en sales sessies over diensten en producten die qua sales achterblijven op de forecast.
• Negatief denken; bedenk de slechtste oplossingen die het probleem groter zullen maken. Kijk vervolgens of er op basis van die ideeën kan worden omgedacht. Deze brainstorm werkvorm werkt onder andere goed bij groepen die wat minder openstaan voor de sessie of die van nature een meer ‘zwarte denkstijl’ (Bono) hebben.

Tot slot

Ga je zelf een sessie organiseren? Succes! Heb je hulp nodig bij een verfrissende invulling? Huur een brainstorm facilitator in.